Per spoor naar Auschwitz: een bijzondere ervaring

Een uitstap naar Auschwitz plannen per trein klinkt voor sommigen misschien wat luguber of zelfs onrespectvol, maar dat is het helemaal niet. Uiteindelijk heeft Auschwitz zijn plaats in de geschiedenisboeken voornamelijk verworven door zijn ligging. Het was aan het begin van de Tweede Wereldoorlog een onbelangrijk stadje, maar door de nabijheid van de spoorwegverbinding wel uitstekend bereikbaar. Alleen al daarom valt het aan te raden om ook vandaag te kiezen voor de trein om een bezoek te brengen aan het concentratiekamp.

Helaas en tegelijk ook wel gelukkig rijden er vandaag geen treinen meer tot aan het kamp zelf. Je bereikt het station van Oświęcim vanuit Krakau na ongeveer anderhalf uur. De dienstregeling is niet bepaald regelmatig en de snelheid is in grote mate afhankelijk van het aantal tussenstops én van het gebruikte materieel. Er zijn wel voldoende treinen om er een vlotte daguitstap van te maken. Het station ligt zoals gezegd niet meteen aan het kamp, maar eerder ergens halverwege tussen de kampen Auschwitz I en Auschwitz II. Als je niet bang bent van een wandeling is de hoofdingang (Auschwitz I) echter ook niet zo ver (ongeveer 2 kilometer). Er valt onderweg echter niet veel te beleven.

Auschwitz I

Je kiest zelf of je eerst Auschwitz I of Auschwitz II (Birkenau) wilt bezoeken. Tussen beide kampen rijdt een regelmatige en gratis pendelbus. Het kamp van Auschwitz zelf heeft het grootste museumgehalte. In de barakken komen de verschillende aspecten van het leven in het kamp aan bod. Waar dit gedeelte van het kamp nog voornamelijk leerrijk is, is Birkenau ronduit indrukwekkend. Beperk je hierbij niet tot de wandeling van het poortgebouw naar het grote monument ter nagedachtenis van de slachtoffers en terug, zoals de meeste touringcargroepen doen, maar voorzie voldoende tijd om een wat ruimere tocht over het domein te kunnen maken. Pas dan zal de omvang van Auschwitz echt tot je doordringen.

Na je bezoek aan Auschwitz II kan je ervoor kiezen om de pendelbus terug te nemen naar Auschwitz I en van daar naar het station te wandelen (of een taxi te nemen). Je kan ook meteen vanuit Auschwitz II naar het station van Oświęcim gaan, want ook die wandeling is slechts een tweetal kilometer lang (vanaf de hoofdingang van Auschwitz-Birkenau de grote weg naar links volgen. Om de indrukken van de dag te verwerken heb je dan nog een aangename terugrit naar Krakau te goed, een terugrit die voor de meesten die tijdens de Tweede Wereldoorlog met de trein naar Auschwitz werden gebracht helaas nooit tot de mogelijkheden heeft behoort.

Auschwitz II (Birkenau)